Aktualności

Alkohol w miejscu pracy… to nie dopuszczalne

Rozmowa z Andrzejem Podgórskim, członkiem Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Pracowników Służby BHP Oddział w Szczecinie, wykładowcy akademickim na kierunku BHP w Akademii Nauk Stosowanych Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie, zatrudnionym na stanowisku Specjalisty ds. bhp w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Rejonowym w Nowogardzie i Zachodniopomorski Centrum Edukacji Morskiej i Politechnicznej w Szczecinie.

Jakie obowiązki stoją przed pracodawcą, jeśli w pracy pojawi się pijany pracownik i konsekwencje może ponieść ten drugi?
Andrzej Podgórski - Alkohol w miejscu pracy… to karygodne. Nowe regulacja prawne obowiązujące od  21 lutego 2023 r. pozwalają pracodawcom przeprowadzać samodzielne kontrole trzeźwości pracowników. Jest to dość specyficzna działalność. W swojej karierze wielokrotnie brałem udział w tych czynnościach, które były przeprowadzane przez funkcjonariuszy policji, gdy zachodziło podejrzenie, że pracownik jest pod wpływem alkoholu. Spotykałem się często z agresją pracownika, złymi emocjami itp. Obecne regulacje poszły jeszcze dalej, gdyż coraz częstszym zjawiskiem jest przebywanie pracowników pod wpływem środków odurzających lub psychotropowych, a to stanowi ogromne zagrożenie w środowisku pracy. Co do konsekwencji to najczęstszą jest rozwiązanie umowy o pracę w trybie bez wypowiedzenia z winy pracownika, w związku z art. 52 Kp tj. z ciężkim naruszeniem obowiązków pracowniczych. Decyzję o konsekwencjach podejmuje pracodawca, ale jeżeli dochodzi do przestępstwa, to w takiej sprawie podejmują działania odpowiednie organa – policja, prokuratura sąd.

Proszę powiedzieć na jakie czynniki szkodliwe pracownicy szpitala narażeni w pracy i czy są jakieś rodzaje?
- Każdego dnia, wykonując swoje obowiązki zawodowe właśnie pracownicy jednostek placówki służb zdrowia narażeni na trzy rodzaje czynników szkodliwych. Zaliczamy do nich czynniki: chemiczne, fizyczne oraz biologiczne. Przeprowadzenie pomiarów czynników szkodliwych i uciążliwych występujących w środowisku pracy potrzebne są pracodawcy,  aby ocenić stopień narażenia pracowników na te czynniki oraz podjąć właściwe środki zaradcze w celu eliminacji lub ograniczenia zagrożenia dla zdrowia pracownika. Czynniki szkodliwe chemiczne, fizyczne i biologiczne są zawsze związane ze środowiskiem pracy, wywołują określone efekty biologiczne lub zdrowotne, które występują podczas narażenia lub ujawniają się w okresie późniejszym.

Kiedy wykonujemy pomiary środowiska pracy. Jak przygotować zakład do pomiarów czynników środowiska pracy?
- Co do zakładu pracy jest nieco inaczej, bo pierwsze badania i pomiary powinny zostać wykonane po rozpoczęciu funkcjonowania zakładu pracy, nie później niż w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności oraz każdorazowo po zmianie organizacji pracy, ustawienia maszyn, mających wpływ na wyniki pomiarów. Przed rozpoczęciem badań pracodawca dokonuje przede wszystkim rozeznania procesów technologicznych i występujących w nich czynników szkodliwych dla zdrowia, w celu ich wytypowania do oznaczenia w środowisku pracy przez laboratoria spełniające odpowiednie wymagania. Podsumowując tę część wypowiedzi  pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia wykonuje się z określoną przepisami prawa częstotliwością w zależności od ich rodzaju.

Czy Pana zdaniem pracodawca jest zobowiązany zapoznać pracowników z wynikami pomiarów czynników środowiska pracy?
- Bezwzględnie tak. Nie tylko moim zdaniem, ale wprost określają to przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. Niedopuszczalne jest stosowanie materiałów i procesów technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych. Wyniki badań i pomiarów porównuje się do wartości normatywów higienicznych. Podstawowym źródłem informacji dotyczących normatywnych wartości czynników szkodliwych dla zdrowia i ich wartości dopuszczalnych jest rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, które ustala: najwyższe dopuszczalne stężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (NDS) i najwyższe dopuszczalne natężenia fizycznego czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy (NDN) oraz inne wartości normatywne dla tych czynników.

 Jakie są obowiązki pracodawcy w związku z badaniami i pomiarami czynników szkodliwych?
- Głównym argumentem do obligatoryjnego wykonywania pomiarów środowiska pracy jest dbałość pracodawcy o zdrowie i życie pracowników. Aby sprostać wymogom przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca zatrudniający pracowników w warunkach ekspozycji na czynniki szkodliwe dla zdrowia zobowiązany jest m.in. przeprowadzać na swój koszt badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrować i przechowywać wyniki tych badań i pomiarów oraz udostępniać je pracownikom.

Główną przyczyną występowania zakażeń i chorób wśród pracowników systemu opieki zdrowotnej jest ekspozycja zawodowa na czynniki biologiczne. Co to jest ekspozycja zawodowa?
- Ekspozycja zawodowa to narażenie pracownika na kontakt z materiałem zakaźnym w związku z wykonywaną pracą, w wyniku naruszenia ciągłości skóry przez: zakłucie, zadrapanie, skaleczenie narzędziem zanieczyszczonym materiałem zakaźnym, zachlapanie błon śluzowych lub uszkodzonej skóry oraz długotrwały kontakt skóry z dużą objętością materiału zakaźnego. Czynniki biologiczne podlegają wyłącznie ocenie ryzyka zawodowego. Nie ma obowiązku wykonywania badań i pomiarów zagrożeń biologicznych.

Jakie wymagania powinny spełniać odzież i obuwie robocze oraz w jakich sytuacjach przysługuje pracownikowi szpitala lub innego zakładu pracy odzież i obuwie robocze?
- Zacznę od tego, że zgodnie z zapisami KP pracodawca ma obowiązek zapewnienia nieodpłatnie pracownikom odzież obuwie robocze, a także środki ochrony indywidualnej, gdy własna odzież może ulec zniszczeniu lub zabrudzeniu. Ze względu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy. Odzież i obuwie robocze są własnością pracodawcy. Musi przez cały okres użytkowania posiadać właściwości ochronne i użytkowe. Pracownik może używać własnej odzieży spełniającej wymagania bhp i otrzymywać odpowiedni ekwiwalent. Nie dotyczy to stanowisk, gdzie jest skażenie chemiczne, promieniotwórcze, biologiczne. Należy również pamiętać, że odzież, obuwie robocze musza spełniać określony normy dla tego rodzaju wyposażenia pracowników. Podsumowując trzeba powiedzieć, że przepisy kodeksu pracy nakładają na pracodawcę obowiązek dostarczenia pracownikowi nieodpłatnie odzież roboczą oraz środki ochrony indywidualnej.

28 kwietnia będziemy obchodzić Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy, proklamowany przez Międzynarodową Organizację w 2003 roku. Pana zdaniem jakie są przyczyny wypadków przy pracy?
- Ustalając okoliczności i przyczyny wypadków przy pracy służba BHP stosuję tzw. Metodę TOL tj, przyczyn techniczne, organizacyjne i ludzkie. Kiedy analizujemy przyczyny wypadków to około 80% zdarzeń jest spowodowanych przyczyna ludzką. W Polsce rocznie dochodzi do około 80 tys. wypadków przy pracy. Gdyby udało sprowadzić do zera przyczyny ludzkie mielibyśmy około 64 tys. mniej ofiar, a tym samym mniej bólu i cierpienia poszkodowanych.  Wypadki w służbie zdrowia to przede wszystkim zdarzenia związane z narażeniem na czynniki biologiczne (zakłucia, zacięcia) oraz związane z wykonywaniem ręcznych prac transportowych przy pielęgnacji leżących pacjentów. W swojej 23 letniej karierze zawodowej miałem również do czynienia z wypadkami ciężkimi, śmiertelnymi lub zbiorowymi, ale na szczęcie tych wypadków było  nie więcej jak palców u obu rąk, przy co najmniej ponad 500 przeprowadzonych postępowaniach. Dla mnie każdy wypadek w jakiejkolwiek firmie to jest o każdy z dużo. Ideałem jest dążenie do wskaźnika wypadkowości równego 0. Czego sobie jak również moim koleżankom i kolegom ze służby BHP w całym kraju życzę.

Źródło: SPSR w Nowogardzie